W ostatnich latach polski sektor gazowy przeszedł znaczącą transformację, wprowadzając innowacyjne rozwiązania technologiczne, które radykalnie zmieniają sposób, w jaki gaz jest wydobywany, transportowany i dostarczany klientom.
Cyfrowa transformacja dystrybucji gazu
Jednym z najważniejszych trendów w polskim sektorze gazowym jest postępująca cyfryzacja i automatyzacja procesów dystrybucji. Największy krajowy dystrybutor gazu, PGNIG/ORLEN, zainwestował znaczące środki w inteligentne systemy pomiarowe, które umożliwiają zdalne odczyty liczników, a także lepsze monitorowanie sieci i szybsze wykrywanie ewentualnych awarii czy wycieków.
Wdrażane aktualnie w Polsce inteligentne liczniki gazu posiadają następujące funkcjonalności:
- Automatyczne przesyłanie danych o zużyciu gazu do operatora
- Wykrywanie anomalii w zużyciu sugerujących potencjalne wycieki
- Możliwość zdalnego odcięcia dostaw gazu w sytuacjach awaryjnych
- Integracja z aplikacjami mobilnymi dla klientów, umożliwiająca bieżący monitoring zużycia
Technologia ta nie tylko zwiększa bezpieczeństwo sieci gazowej, ale również pozwala klientom na bardziej świadome zarządzanie zużyciem gazu, co przekłada się na oszczędności i mniejszy wpływ na środowisko.
Nowoczesne technologie wydobywcze
Polski sektor gazowy intensywnie inwestuje również w zaawansowane technologie wydobywcze. PGNiG, będące częścią Grupy ORLEN, wprowadziło szereg innowacji w swoich operacjach poszukiwawczo-wydobywczych, m.in.:
Zaawansowane metody sejsmiczne 3D i 4D, które pozwalają na precyzyjne określenie lokalizacji złóż gazu ziemnego i lepsze planowanie procesu wydobycia. W przeciwieństwie do tradycyjnych metod 2D, technologie te umożliwiają stworzenie kompleksowego, trójwymiarowego modelu złoża, a dodanie parametru czasu (4D) pozwala na monitorowanie zmian zachodzących w złożu podczas wydobycia.
Optymalizacja procesów wydobywczych poprzez zastosowanie nowoczesnych systemów sterowania, które wykorzystują uczenie maszynowe i analizę danych do maksymalizacji wydajności wydobycia przy jednoczesnym zmniejszeniu zużycia energii i emisji zanieczyszczeń.
"Innowacje technologiczne są kluczowym elementem naszej strategii. Dzięki nim możemy zapewnić bezpieczne i niezawodne dostawy gazu, minimalizując jednocześnie nasz wpływ na środowisko."
Daniel Obajtek, Prezes Zarządu PKN ORLEN
Magazynowanie gazu - nowe technologie
Ważnym elementem bezpieczeństwa energetycznego Polski jest zdolność do magazynowania gazu. W tym obszarze również obserwujemy istotne innowacje. Polskie podziemne magazyny gazu są modernizowane z wykorzystaniem najnowszych technologii, które zwiększają ich pojemność oraz elastyczność pracy.
Jednym z najbardziej obiecujących kierunków rozwoju jest wykorzystanie technologii Power-to-Gas (P2G). Umożliwia ona magazynowanie nadwyżek energii elektrycznej pochodzącej z odnawialnych źródeł poprzez konwersję jej na gaz (metan lub wodór), który następnie może być przechowywany w istniejącej infrastrukturze gazowej. Kilka polskich firm, w tym PGNIG/ORLEN oraz Polenergia, prowadzi projekty pilotażowe w tym zakresie.
Biogaz i biometan - rozwój alternatywnych źródeł gazu
Istotnym kierunkiem rozwoju polskiego sektora gazowego jest też zwiększenie produkcji biogazu i biometanu. W ostatnich latach powstało kilkadziesiąt biogazowni, które przetwarzają odpady rolnicze, komunalne i przemysłowe na biogaz.
Oczyszczony biogaz (biometan) może być wprowadzany do sieci gazowej i wykorzystywany dokładnie tak samo jak gaz ziemny, stanowiąc jego odnawialne, krajowe źródło. Polskie firmy gazowe inwestują w rozwój tej technologii, a także w budowę infrastruktury umożliwiającej wtłaczanie biometanu do sieci.
Polenergia uruchomiła niedawno jedną z największych biogazowni w Polsce, która przetwarza odpady z produkcji rolnej i spożywczej na biogaz, który następnie jest oczyszczany do parametrów biometanu i wprowadzany do sieci gazowej.
Gazyfikacja wyspowa i LNG w małej skali
Innowacyjnym rozwiązaniem, które umożliwia dostarczanie gazu do miejscowości oddalonych od głównej sieci przesyłowej, jest gazyfikacja wyspowa wykorzystująca skroplony gaz ziemny (LNG) w małej skali. W ramach tego rozwiązania LNG jest transportowany cysternami do lokalnych stacji regazyfikacji, a następnie rozprowadzany do odbiorców lokalną siecią dystrybucyjną.
PGNIG/ORLEN intensywnie rozwija tę technologię, która pozwala na gazyfikację obszarów, gdzie budowa tradycyjnych gazociągów byłaby nieopłacalna ekonomicznie. Do 2023 roku firma uruchomiła kilkadziesiąt takich instalacji, umożliwiając dostęp do gazu ziemnego mieszkańcom małych miejscowości i wsi.
Podsumowanie i perspektywy
Polski sektor gazowy przechodzi intensywną transformację technologiczną, która obejmuje wszystkie elementy łańcucha wartości: od wydobycia, przez transport i magazynowanie, aż po dystrybucję do klientów końcowych. Innowacje wdrażane przez polskie firmy gazowe mają na celu przede wszystkim zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego kraju, poprawę efektywności operacyjnej oraz zmniejszenie wpływu na środowisko naturalne.
W najbliższych latach możemy spodziewać się dalszego rozwoju tych technologii, a także pojawienia się nowych rozwiązań, np. związanych z wykorzystaniem wodoru jako nośnika energii. Polskie firmy gazowe prowadzą już projekty badawcze w tym zakresie, przygotowując się do przyszłej transformacji energetycznej.
Innowacje technologiczne w sektorze gazowym przyczyniają się nie tylko do poprawy efektywności i bezpieczeństwa dostaw, ale również do transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, co jest zgodne z europejskimi i globalnymi celami redukcji emisji gazów cieplarnianych.
